سايت نوزاد | دانستني هاي نوزاد و كودك

دوران بارداري يكي از دوراني است كه اكثر زوج ها اين دوره را تجربه مي كنند. اين دوره شرايط خاص خود را دارد و افراد بايد از همه لحاظ مراقبت هاي لازم را انجام دهند. زيرا هرگونه كار اشتباه باعث صدمه ديدن جنين مي شود. جنين مستقيما از موادي كه در بدن مادر وجود دارد تغذيه مي كنند و همچنين اكسيژن مورد نياز خود نيز از همين طريق به دست مي اورد.

در جفت، خون مادر و جنين در كنار هم قرار مي گيرد ولي با هم مخلوط نمي شود.عروق خوني بندناف در جفت ساختارهاي پرزمانندي را تشكيل مي دهد پرزها به سمت نواحي حاوي خون مادر پيشروي مي كند و كوريون كه غشايي است كه مواد غذايي و… را عبور مي دهد، آن ها را محصور مي كند.

به دليل اهميت جفت در تامين نيازهاي جنين با يكي از متخصصان گفت وگويي انجام داده ايم.دكتر مينا موحدي جراح زنان و مديرگروه جراحي زنان و زايمان بيمارستان قوه قضاييه تهران در اين باره چنين مي گويد: در دوران بارداري ارتباط مادر و جنين از طريق جفت برقرار مي شود. خون مادر به طور مستقيم وارد سلول هاي پرزي جفت مي شود و آن ها را مشروب مي كند.

در واقع ارتباط مادر وجنين از طريق سلول هاي پرزي جفت است. خون جنين از فضاي بين اين پرزها رد مي شود و با خون مادر ارتباط مستقيم برقرار نمي كند. اين موضوع زماني اهميت پيدا مي كند كه مسئله ايمونولوژي نوزاد و انتقال بيماري ها مطرح است.۱۲ روز بعد از بارداري حفره تشكيل شده در جفت انسان قابل تشخيص است و از روز هفدهم، جريان خون در جفت برقرار مي شود.

اگر عروق و رگ هاي مشروب كننده جفت به وجود نيايد حاملگي غيرطبيعي است، در اين صورت سلول هاي جفت به هم متصل مي شود و به شكل تاول درمي آيد. در اين شرايط جفت بيمار است كه در قديم به اين حالت بچه خوره مي گفتند.

اگر مادر تغذيه خوبي نداشته باشد و يا به بيماري هاي ويروسي يا باكتريايي مبتلا شود، جفت بيمار مي شود و رشد جنين به عقب مي افتد؛ حتي ممكن است به مرگ جنين بينجامد.به همين دليل متخصصان در معاينه مادران باردار علاوه بر وضعيت مادر و جنين، وضعيت جفت را نيز كاملا بررسي مي كنند تا در صورت بروز مشكل، سلامت مادر و جنين به خطر نيفتد.

ساختمان جفت

وي ادامه مي دهد: وزن جفت همراه با بند ناف و پرده ها و تكه هاي ساختماني جفت، در پايان دوره بارداري به ۵۰۰ گرم و قطر آن به ۱۵- ۲۰سانتي متر مي رسد. پزشكان براي پي بردن به وضعيت سلامت نوزاد بعد از زايمان، جفت را بررسي مي كنند و هرگونه وضعيت غيرعادي، بزرگ يا كوچك بودن آن را گزارش مي كنند زيرا اين موضوع به تشخيص بهنگام بيماري نوزاد كمك مي كند.

وي با اشاره به اين كه جفت مانند سدي عمل مي كند كه بسياري از مواد غذايي، داروها، ويروس ها و باكتري ها نمي توانند از آن عبور كنند، مي افزايد: بعضي داروها از جفت عبور مي كند. به همين دليل پزشكان سعي مي كنند تا در زمان بارداري داروهايي را تجويز كنند كه به مادر و جنين آسيب نرساند.

بند ناف شامل دو رگ خوني است كه يكي خون بدون اكسيژن را به جفت مي برد و ديگري وريد نافي جفت است كه خون اكسيژن دار را به جنين مي رساند.پزشك متخصص چه هنگام سونوگرافي و چه هنگام زايمان، وضعيت رگ هاي بندناف را بررسي مي كند تا جنين براي دريافت اكسيژن مشكلي نداشته باشد.

مشكلات جفت

در حالت غيرعادي ممكن است جفت بسيار كوچك يا بزرگ باشد.التهاب جفت (ترومبوز) ممكن است به علت بيماري هاي ميكروبي و ويروسي به وجود آيد. در برخي موارد نيز به دليل بيماري هاي باكتريايي يا نرسيدن خون و مواد كافي به مادر جفت كوچك مي ماند و در روند اكسيژن رساني به جنين مشكلاتي ايجاد مي شود.

در بيماري ترومبوبلاستي جفت بزرگ مي شود و رشد آن به صورت وزيكولي (تاول) است و در واقع جنيني وجود ندارد؛ در اين شرايط بايد دوره حاملگي پايان پذيرد.

تومورهاي جفت كه بيشتر تومورهاي عروقي (همانژيوما) است نيز اگرچه شيوع كمي دارد اما باعث مشكلات جنين مي شود اين تومورها با كم وزني جنين ارتباط دارد.وي با اشاره به اين كه زن باردار مي تواند متوجه مشكل در بارداري خود شود، مي افزايد: اين موضوع اهميت زيادي دارد. مادر با مشاهده درد شديد به خصوص در ماه هاي پاياني بارداري يا مشاهده ترشحات خون آلود و يا احساس كاهش حركت جنين بايد به پزشك مراجعه كند.

در اين شرايط ممكن است وي دچار پارگي جفت شده باشد كه اين عارضه اورژانسي ترين مشكل براي مادر باردار و جنين وي است.همچنين در مواردي مادر بر اثر تصادف، ضربه يا تروما دچار مشكل مي شود و درد شديدي پيدا مي كند؛ در اين وضعيت بايد بلافاصله تحت مراقبت پزشك قرار گيرد

به خصوص در حالتي كه جفت در قسمت قدامي رحم قرار گرفته و به شكم مادر ضربه وارد شده است؛ زيرا در اين شرايط احتمال خون ريزي جفت وجود دارد.پزشك معالج با سونوگرافي و معاينه متوجه مشكل مي شود و در برخي موارد مادر تحت درمان قرار مي گيرد و براي جنين مشكلي ايجاد نمي شود. درمواردي نيز حاملگي بايد پايان پذيرد؛

اگر اين اتفاق در ماه هاي پاياني بارداري روي دهد، كودك زنده مي ماند.اين متخصص زنان و زايمان مي افزايد: در ماه هاي اوليه بارداري نيز مادر با مشاهده ترشح خون آلود بايد به پزشك مراجعه كند؛ ممكن است جفت پايين افتاده باشد و مادر نياز به مراقبت هاي ويژه دارد.

در اين شرايط با سونوگرافي پزشك متوجه اشكال مي شود و اقدامات لازم را انجام مي دهد.چنين مادري نياز به استراحت دارد و در بعضي موارد دارو تجويز مي شود.وي ضمن توصيه به مادران درخصوص پرهيز از مصرف خودسرانه داروها، مي افزايد: مادر در اين دوران بايد به تغذيه طبيعي خود توجه داشته باشد بهتر است مادران قبل از بارداري به پزشك و مشاور مراجعه كنند و اگر بيماري هاي خاصي دارند آن را با متخصص در ميان بگذارند.